ដោយ ៖ ជាតិ
ពិតណាស់ថា ទំនុកចិត្តដែលគណបក្សនយោបាយចូលរួមប្រកួត គឺសំអាងទៅលើការបោះឆ្នោតដោយសេរីត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ។ ហើយពាក្យសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌វាបានក្លាយជាបាវចនា របស់ស្ថាប័នឯករាជ្យ គជប ដែលត្រូវធានាឱ្យ គណបក្សនយោ បាយចូលរួមប្រកួតត្រូវឃ្លាំមើល និងផ្ទៀងផ្ទាត់ពីភាពមិនភាព មិនប្រក្រតីក្នុងអំឡុងពេលនៃការឃោសនា ស្វែងរកសម្លេង ឆ្នោត រហូតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោតហើយលទ្ធ ផល ដែលបក្សនយោបាយចូលរួមប្រកួតអាចទទួល យកបាន គឺការបោះឆ្នោតមួយប្រកបដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ដែល ជាបាវចនារបស់ស្ថាប័ន គជប ជម្រុញឱ្យគណបក្សនយោបាយត្រូវតែគោរព និងទទួលយកដោយគ្មានការសង្ស័យ ។
បើផ្អែកលើការសម្រេចពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញឱ្យមានការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព (ក)នៅតាមការិយាល័យក្នុងខេត្ត ក្រចេះ ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តកណ្តាល បានបង្ហាញពីសញ្ញាអាសន្នមួយផ្នែកធំដែលស្ថាប័ន គជប អះអាងថា វាជាកំហុសបច្ចេកទេសមិនប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតឡើយ ។ ប៉ុន្តែករណីកញ្ចក់សុវត្ថិភាពបើកចំហរ និង រហែករួមទាំងលទ្ធផលសន្លឹកឹឆ្នោតមិនបានការមានការប្រែប្រួលច្រើន ដោយមានទាំងការប្រើទឹកហ្វឺតខ្មៅផង ខៀវផង លើតារាងផ្ទាំងគូសលទ្ធផលឆ្នោតតែមួយត្រូវបានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទទួលយកថា ជាកំហុសបច្ចេកទេស ដោយជម្រុញ ឱ្យមានការបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាពបន្តនឹងត្រូវរាប់សន្លឹកឆ្នោតនៅការិយាល័យមួយចំនួនឡើងវិញ ដោយ សូមឱ្យមានការបោះ ឆ្នោតឡើងវិញនៅតាមបណ្តាឃុំមួយចំនួនថែមទៀតផង ។
វាជាសិទ្ធអំណាចរបស់ស្ថាប័ន គជប ដែលមានតួនាទីជាអាជ្ញាកណ្តាល ប្រសិនបើចង់លើកអ្នកដែលត្រូវគេវាយឱ្យ សន្លប់ ថា ជាអ្នកឈ្នះដូចអាជ្ញាកណ្តាលនៃកីឡាប្រដាល់ គឺត្រូវបង្ហាញហេតុផលឱ្យទស្សនិកជនមើលឃើញពីភាពខុសឆ្គងរបស់ កីឡាករដែលវាយឱ្យកីឡាករម្ខាងទៀតសន្លប់ដូចជា វាយក្រោយកញ្ចឹង.ក ឬដួលហើយថែមដែលមានចែងក្នុង លក្ខន្តិកៈ ។ ចុះបើសូម្បីតែការរាប់សន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញ ឬការផ្ទៀងផ្ទាត់លទ្ធផលដែលអ្នកសង្កេតការណ៍ទទួលបាន គជប បដិ សេធន៍ដែរ នោះ តើអាចចាត់ទុកបានថា ការទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិឆ្លងកាត់បន្ទាត់ក្រហមដែល គជប ត្រូវបដិសេធន៍បាន ដោយរបៀបណា ? ព្រោះគោលការណ៍នៃការរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិ ធម៌អាចកំណត់លើលទ្ធផល វិជ្ជមានបានលើកលែងតែភាគីបក្សជំទាស់ទាមទារឱ្យហួសពីព្រំដែន នៃការបោះឆោត ដោយ សេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ។
ប្រសិនបើ គជប នៅតែចាត់ទុកខ្លឹមសារនៃការបោះឆ្នោតដោយសេរីត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌គ្រាន់តែជាពាក្យស្លោក ដែល ផ្សព្វផ្សាយបង្ហាញ ដោយពុំមានការអនុវត្តទេនោះ ទោះបីបោះឆ្នោត ១០០អាណត្តិទៀត ក៏មិនអាចស្វែងរកភាពចុះ សម្រុងមួយដែលធ្វើឱ្យបក្សចាញ់ គឺចាញ់ដោយអស់ចិត្ត និងបក្សឈ្នះ គឺឈ្នះដោយកិត្តិយសបានដែរ ។
ជាក់ស្តែងប្រជាធិបតេយ្យនៅថៃឡង់ដ៍ក៏ដូចជា ពន្លកប្រជាធិបតេយ្យនៅភូមា គឺសុទ្ធសឹងតែបានបង្ហាញពីសញ្ញាល្អក្នុង ការចុះសម្រុងបន្ទាប់ពីការប្រកាសលទ្ធផលរួច ដែលកម្ពុជាគួរសិក្សាស្វែងយល់ពីទម្លាប់ឱ្យក្លាយជាច្បាប់ ទើបអាច ដំណើរការ បោះឆ្នោតដោយគ្មានការជំទាស់ក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតបាន ៕
