នៅអំឡុងទសវត្សន៍ឆ្នាំ 90 សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍ក្រាំងយ៉ូវ ដោយបានប្រាប់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅអាស្រ័យផល ព្រមទាំងបានបញ្ជាក់ច្បាស់ៗថា បើពលរដ្ឋធ្វើការដាំដុះអាស្រ័យផលបាន 3 ឆ្នាំទៅ 5 ឆ្នាំ នឹងទទួលបានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីស្របច្បាប់ ។ តាមការបញ្ជាក់ពីលោក ស៊ឹម ភី អតីតប្រធានការិយាល័យធនធានទឹកស្រុកស្អាង ដែលបានចូលនិវត្តន៍តាំងពីឆ្នាំ2015ថា នៅអំឡុងដើមឆ្នាំ2023ឈ្មោះ អ៊ុំ ឡុង ជាមន្ត្រីនៅខេត្ត និងឈ្មោះ ក្រួច សុត ជាមន្ត្រីភូមិបាលស្រុកស្អាងបានជិះឡានកាន់ឯកសារ មកផ្ទះខ្ញុំរួចឈ្មោះអ៊ំ ឡុងបានសួរខ្ញុំថា ដីអាងទួលពន់រៃសម្ដេចបានឲ្យពលរដ្ឋអាស្រ័យផលអស់ហើយមែនទេ ?
លោក ស៊ឹម ភី បានឆ្លើយតបថាគឺឲ្យយូរហើយ ឲ្យតាំងពីអើយមកម្លេះ និយាយដូចចង់គំរាម ព្រោះសម្ដេចឲ្យពលរដ្ឋអាស្រ័យផលតាំងពីសម្ដេចអភិវឌ្ឍន៍ (អភិវឌ្ឍន៍ក្រាំងយ៉ូវទសវត្សន៍90) ។ ផ្អែកតាមសំណួរពីមន្ត្រីខេត្តកណ្ដាលឈ្មោះ អ៊ុំ ឡុង គឺមន្ត្រីជំនាញក្នុងខេត្តកណ្ដាលបានដឹងច្បាស់ណាស់ថា ដីអាងទួលពន់រៃ គឺសម្ដេចបានប្រគល់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដាំដុះបន្តដើម្បីអាស្រ័យផលរួចស្រេចទៅហើយ តើការមកឲ្យលោក ស៊ឹម ភីស៊ីញ៉េ នៅដើមឆ្នាំ2023 ដើម្បីចុះបញ្ជីដាក់ជាដីអាងគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ក្នុងគោលបំណងយកដីលក់គឺស្មើនឹងប្រឆាំងទៅនឹងសេចក្ដីសម្រេចរបស់សម្ដេចតេជោអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងទសវត្សន៍ឆ្នាំ 90 ។ ព្រោះបើផ្អែកតាមសណ្ឋាននៃស្ថានភាពអាងទួលពន់រៃ គឺពុំមានមាត្រដ្ឋានដែលអាចរក្សាស្តុបទឹកបាននោះទេ ទើបសម្ដេចធ្វើការសម្រេចចិត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវដោយរំពឹងថា មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមនឹងអនុវត្តជូនប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមគោលនយោបាយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលឲ្យទទួលបានជោគជ័យ។
ប្រជាពលរដ្ឋ 8 គ្រួសារ ដែលមានដីលំនៅដ្ឋាននិងដីអាស្រ័យផល នៅអាងទួលពន់រៃបានដាក់ពាក្យស្នើសុំចុះបញ្ជីដីលំនៅដ្ឋាននិងដីអាស្រ័យផលតាំងពីអាណត្តិឯកឧត្ដម គង់ សោភ័ណ្ឌ មានរយៈពេល 8 ខែលទ្ធផលគឺទទួលបានចំណារមន្ត្រីជំនាញ3រូបប៉ុណ្ណោះ ។ រហូតមានការផ្លាស់ប្ដូរអភិបាលខេត្តថ្មី តម្រូវឲ្យរៀបចំឯកសារថ្មីដើម្បីដាក់ស្នើទៅអភិបាលខេត្តដែលមានការតែងតាំងឯកឧត្ដមគួច ចំរើនដែលទើបផ្លាស់ពីខេត្តព្រះសីហនុត្រូវមកកាន់ខេត្តកណ្ដាល ។ ពាក្យបណ្ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានមន្ត្រីជំនាញបានផ្ដលយោបល់បានយ៉ាងឆាប់រហូតមានការឯកភាពតាមចំណារឯកឧត្ដមតាំង ម៉េងលាងតម្រូវឲ្យបង្កើតគណកម្មការចុះពិនិត្យជាក់ស្ដែង ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលបង្ហាញពីចំណារមន្ត្រីជំនាញខេត្តទាំងពីរខាងលើគឺរឿងតែមួយប៉ុន្តែលោកបែជាសរសេរអត្ថន័យខុសឆ្គងពីចំណារមុន180អង្សាតែម្ដងដោយសំណូមពរឲ្យ មន្ត្រីក្នុងខេត្តកណ្ដាលក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋទូទៅអានហើយវាយតម្លៃដោយខ្លួនឯងចុះ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សូម្បីចំណារឯកភាព ពីឯកឧត្ដមអភិបាលខេត្តក៏មន្ត្រីជំនាញក្នុងខេត្តមិនបានចុះពិនិត្យបែជាចេញលិខិតអញ្ជើញឲ្យមកប្រជុំនៅថ្ងៃទី3កក្កដាឆ្នាំ2025គ្រាន់តែដើម្បីបង្ហាញផែនទីដែលរដ្ឋចុះបញ្ជីនឹងលក់ឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន។បើសូម្បីតែសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្រេចឲ្យដីពលរដ្ឋគួរណាស់មន្ត្រីជំនាញត្រូវមានតួនាទីបំរើរាស្ត្រចុះបញ្ជីដីធ្លីជូនរាស្ត្រសមដូចប្រសាសន៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីសាយ សំអាល់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀចំដែនដីបញ្ជាក់ពីការប្ដេជ្ញាចិត្តបង្កើតបរិយាកាស្បញ្ចប់វិវាទដីធ្លីប្រកបដោយសមធម៌នោះតើអាចកើតមានបានទេ។បើសារនយោបាយថ្នាក់ដឹកនាំ ល្អតែការអនុវត្តរបស់បន្ត្រីជំនាញហាក់បានដើរផ្ទុយពីគោលនយោបាយរាជរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងហើយទើបលទ្ធផលសម្លេងឆ្នោតនៅឆ្នាំ2013ធ្វើឲ្យបក្សប្រឆាំងឈ្នះឆ្នោត ។ សកម្មភាពមន្ត្រីប្រើតួនាទីជិះជាន់រាស្ត្រស្វែងរកផលប្រយោជន៍បែបនេះ សម្ដេចបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានធ្វើការសិក្សាស្វែងយល់ដឹងច្បាស់ណាស់ ទើបសម្ដេចចេញសារព្រមានថាមន្ត្រីគឺជាអ្នកបំរើរាស្ត្រ បើមិនបានបំរើរាស្ត្រទេ មេត្តាកុំទៅធ្វើបាបរាស្ត្រឲ្យឈឺចាប់ គួរដេកផ្ទះទៅក៏ដូចជាបានជួយបក្សដែរ ៕
