ដោយ ៖ ជាតិ
ពាក្យសម្តីថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា មួយចំនួន ក៏អាចចាត់ទុកជាគំរូ នៃប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីធ្វើការ កែទម្រង់ឱ្យស្របទៅនឹងកត្តា សត្យានុម័តពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ បានដែរ ។ ទោះបីជា ឯកឧត្តម ថៃ នរកសត្យា រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ឆ្លើយតបចំពោះអ្នកកាសែត តាមបែបសាមញ្ញោហីយខ្លីដែល ស្ថិតនៅក្នុងសង្គមគ្រួសារ លោកផ្ទាល់ក្តី ប៉ុន្តែវាបានផ្តល់ នូវអត្ថន័យទៅលើនីតិរដ្ឋផង រួមទាំងគំរូប្រជាធិបតេយ្យផង ដែលអ្នកនយោបាយមិនគួរ មើលរំលងនោះឡើយ ។
គឺជាការឆ្លើយតបមួយឡូស៊ិច ទៅកាន់អ្នកកាសែតក្នុងន័យ សាមញ្ញថា លោកអាចបង្កើត កូនបាន ប៉ុន្តែចិត្តគំនិតកូនវាជា រឿងផ្សេងដែលវាមិនស្ថិតនៅ ក្នុងគោលបំណងដែលឪពុក ម្តាយគ្រប់រូបចង់បាននោះទេ គឺជាសញ្ញាបង្ហាញឱ្យឃើញពី ព្រំដែននៃការទទួលខុសត្រូវ រវាងឪពុកនិងកូនក្នុងការប្រឈម ចំពោះមុខច្បាប់រួចស្រេចទៅ ហើយ ។ បើក្រុមគ្រួសារមិន អាចកំណត់ផ្នត់គំនិតគ្នាបាន ទៅហើយ តើការដឹកនាំសង្គម មួយដែលតម្រូវឱ្យដើរស្របតាម គន្លងប្រជាធិបតេយ្យពិតជាមិន អាចលើកបន្តុបតាមរយៈក្រុម គ្រួសារបាននោះឡើយ ។
មានឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ក្នុងការស្នងតំណែងពីឪពុកទៅ កូនដូចកូរ៉េខាងជើង ជាតឹក តាងស្រាប់ដើម្បីរក្សាអំណាច ឱ្យប្រជាជនកូរ៉េខាងជើងគោរព ខ្លបខ្លាចខ្លួន លោក គីម ជុងអ៊ុន ពិតជាត្រូវប្រើអំណាចសម្លាប់ តាំងពីឪពុកមាខ្លួនឯង រហូត តាមសម្លាប់បងប្រុសដែលនីរទេសថែមទៀតផង ។ សកម្ម ភាពលោក គីម ជុងអ៊ុន អាច សន្មត់បានថា ទោះបីលោក គីម ជុងអ៊ីល ជាឪពុកក៏មិនអាច ទទួលយកបានដែរ ប្រសិនបើ គាត់នៅមានជីវិតវិញនោះ ។
សកម្មភាពដឹកនាំតាមបែប ស្នងតំណែងនេះហើយ ដែល អាចចាត់ទុកប្រសាសន៍ឯកឧត្តម ថៃ នរកសត្យា បញ្ជាក់ខ្លីតែមាន អត្ថន័យជ្រៅថា សមត្ថភាពនៃ ការបង្កើតកូនបាន ប៉ុន្តែមិនអាច បង្កើតផ្នត់គំនិតកូនបាននោះឡើយ ស្របពេលដែលកូនលោកត្រូវ បានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ។
ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើក ទី២ ត្រូវបានបញ្ចប់ប្រទេសជប៉ុន ដែលស្ថិតនៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី ហើយនៅរក្សាគោរពព្រះមហា ក្សត្រ(ស្តេច) ឱ្យបន្តសោយ រាជ្យជារៀងរហូតមកក៏បាន ជ្រើសរើសយកគំរូដឹកនាំតាម បែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដូច នៅបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប និង សហរដ្ឋអាមេរិក ។ គំរូដឹកនាំ ប្រកបដោយសុខសន្តិភាពស្ថិត ក្នុងក្របខណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យ ដែលប្រទេសជប៉ុនកំពុងអនុវត្ត ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមលោកលើក ទី២ ត្រូវបានបញ្ចប់ រហូតដល់ សព្វថ្ងៃដែលអាចមានស្ថេរភាព ជិតមួយសតវត្សទៅហើយនោះ គឺជាគន្លឹះនៃការសិក្សាស្វែង យល់ឆ្ពោះទៅរកការដឹកនាំក្នុង សង្គមប្រជាធិបតេយ្យដែល កម្ពុជាគួរចាប់ផ្តើមយកមកធ្វើ ជាគំរូបាន ព្រោះប្រទេសជប៉ុន គឺស្ថិតនៅក្នុងអាស៊ីទ្វីបហើយ ដើម្បីសុខសន្តិភាពនិងស្ថេរភាព យូរអង្វែងកម្ពុជា មិនគួរមើល រំលងនោះឡើយ ព្រោះវាអាច រុញច្រានឱ្យកម្ពុជាដើរតាម គន្លងចាស់ប្រសិនបើថ្នាក់ដឹកនាំ ពុំបានស្វែងយល់និងកែទម្រង់ ឱ្យទាន់ពេលវេលានោះទេ៕